NBA-гийн дасгалжуулагчид олон арван жилийн турш сагсан бөмбөгийн нууцыг тайлж, довтолгоо, хамгаалалтын хэдэн зуун хувилбар бодож олсоор буй. Энэ бүх хүч хөдөлмөр, ур ухаан өрсөлдөгчөө ялахад чиглэгддэг билээ. Гэвч эдгээр тактик, схем эсрэг багаа ялахад хүчин мөхөстөх удаа байдаг аж.
Жишээ нь өнгөрөгч улирлын аваргын төлөө тав дахь тоглолт дуусах үес “Майами”-гийн дасгалжуулагч П.Райли “Бөмбөгөө Дуэйнд өг! Бөмбөгөө Дуэйнд өг!” гэсэн ганцхан заавар өгсөн юм. Энэ үес цаг дуусахад 9.1 секунд дутуу, “Даллас” 100:99-ийн харьцаатай нэг оноогоор илүү байв.
“Майами”-гийн тоглогчид дасгалжуулагчийнхаа зааврыг үг дуугүй дагаснаар Д.Уэйд яг л халаасны хулгайч мэтээр “Даллас”-ын тоглогчдыг сүлжиж, улмаар торгуулийн шидэлт хийх эрхтэй болсон. Үүний ачаар баг нь өрсөлдөгчөө 100:101-ээр ялсныг та бүхэн мэдэж буй. П.Райлигийн энэ гуравхан үг багийг нь ялалтад хүргэжээ.
Үүнтэй тун төстэй аргыг наяад оны сүүлчээр “Чикаго Буллз”-ын дасгалжуулагч Д.Коллинз хэрэглэж байв. Тэрбээр “Бөмбөгөө Майклд өгөөд, түүний замаас бүгд зайлцгаа” гэсэн ганц аргатай байлаа. Агуу М.Жорданы талаар өгүүлж буйг та ойлгосон байх.
NBA-гийн хамгийн сүүлчийн супер одыг залгамжлах тоглогчийг америкчууд олон жил хайсан ч эрэл мухардсаар байлаа. “Нисдэг хүн”-ий хойд дүрийг тодруулах бүр өнөөх нь хурд муутай эсвэл нисч чаддаггүй, эсвэл талбайн гадна биеэ зөв авч явдаггүй гэх мэт заавал нэг өөтэй байх аж. Хамгийн сүүлд Л.Жеймст “шинэ Жордан” гэсэн нэр хайрласан ч Д.Уэйдийн гайхалтай тоглолт “Кливлэнд”-ийн довтлогчийг бүдэгрүүлж орхив.
Д.Уэйд бол универсал сагсан бөмбөгч. Тэрбээр довтлоно ч, хамгаална ч дээр нь залалт, шидэлтүүд нь үнэхээр биширмээр. Түүний онцгой чадварыг ойлгохын тулд өнгөрөгч улиралд торгуулийн шидэлт хэдийг хийснийг нь сонирхоё. Торгуулийн шидэлт хийсэн тоо нь тухайн тоглогч цагаригт хэр ойрхон тоглосныг тодорхойлдог. Цагаригт ойрхон тоглохын тулд өөрөөсөө өндөр, хүчтэй таван өрсөлдөгчөө хурд, хүч, үсрэлт гээд чаддаг бүхнээ ашигласны хүчинд хуурч дотогш нэвтрэх шаардлага гарна. Ингээд цагариган дээрээс довтлоно эс бөгөөс торгуулийн шидэлт хийх боломжтой болно. Өнгөрөгч улиралд Д.Уэйд 820 удаа торгуулийн шидэлт гүйцэтгэсэн нь багийн анд Ш.О‘Нилээс ч илүү аж.
Энэ бүхэн юуг хэлнэ вэ? “Майами”-гийн хамгаалагч хамгаалах чиглэлийн, хуучны сургалтын “бүтээгдэхүүн” юм. Цагаригт ойрхноос довтолж болох байтал заавал тэр холоос, 6 метрээс шидэх хэрэг юун. Д.Уэйд бол яг л ийм үзэл бодолтой тоглогч. Магадгүй Чикагод төрж, М.Жордан тэргүүтэй “Буллз” багийг хар багаасаа дэмждэг байсантай нь холбоотой биз ээ. Нэг иймэрхүү л тоглогчийг АНУ-ын сагсан бөмбөгийн ертөнц удаан хүлээжээ.
Хувь хүнийхээ хувьд ч тэрбээр өөлөхийн аргагүй. “Майами”-гийн лидер дээдсийн хүлээн авалтанд тэр бүр оролцдоггүй, чөлөөт цагаа гэр бүлтэйгээ өнгөрөөдөг, архи, тамхи хэрэглэдэггүй, биедээ нэг ч шивээсгүй, дунд сургуулиасаа үерхсэн Сиован Фанчестай гэрлэсэн гээд олон сайн зан чанартай. Тэр ч бүү хэл төрөлх Чикаго хотынхоо нэгэн сүмд цалингийнхаа 10 хувийг хандивладаг бөгөөд Гурван гэгээнийг хүндэтгэж хувийн дугаараа (3) сонгосон аж.
Ер нь Уэйдийн намтрыг харахад NBA-гийн удирдлага Голливудын найруулагчидтай хамтран зохиосон мэт сэтгэгдэл төрдөг. Чикагогийн захын дүүрэгт, тун хүнд орчинд, хойд эхийн гар дээр өссөн. Өглөөнөөс орой болтол аав, хоёр өргөмөл ахынхаа хамт сагсан бөмбөг тоглодог байжээ. Хичээл, сурлагандаа тийм ч сайн байгаагүйгээс Милоуки дахь дундаж Маркеттын их сургуульд элсэн орсон.
Их сургуульдаа мөн л олигтой дүн авдаггүй байснаас эхний жилээ их сургуулийнхаа сагсан бөмбөгийн багт орж чадаагүй. Гэвч асар их хүчин чармайлтын дүнд сурлага сайтай оюутны нэг, тэр тусмаа Маркеттын түүхэн дэх шилдэг сагсан бөмбөгчин болжээ. Ийм намтарт Ромын хамба лам ч атаархмаар.
Д.Уэйдийн олон талт тоглолтын үндэс суурийг Маркеттын их сургуулийн дасгалжуулагч Том Крин тавьжээ. Түүний “авлаа, шидлээ” гэсэн нэг хэв загварын тоглолтыг Т.Крин өөрчилсөн аж. Хэдэн сарын турш Д.Уэйдийг янз бүрийн байрлалд тоглуулж туршсан нь үр дүнгээ өгч одоо түүний олон талт тоглолтыг анзаарахгүй өнгөрөхийн аргагүй болжээ.
“Майами Хит” баг түүнийг 2003 оны драфтын номер таваар сонгон авсан билээ. Тэд нэг дор дээд зэргийн хамгаалагч мөн багийнхаа төлөө өөрийгөө зориулахад бэлэн “сайн залуу”-г олж авсан юм. Шийдвэрлэх мөчид бөмбөг хэзээ ямагт Дуэйний гарт очдог ч биеэ тоож, багийн андуудтайгаа муудалцаж, эвдрэлцсэн тохиолдол түүнд үгүй, харин ч К.Батлер, Л.Одом гэсэн дотнын андуудтай болжээ.
Д.Уэйдийн зан чанарыг шалгасан үйл явдал 2004 оны зун болж, “Хит”-ийн удирдлага К.Батлер, Л.Одомыг “Лейкерс”-т өгч оронд нь Ш.О`Нилийг авсан билээ. Д.Уэйд үүнд ихэд эгдүүцэв. Баг нь хаашаа чиглэж буйг тэрбээр ойлгосонгүй. Гэвч Д.Уэйд бухимдал, цухалдлаа тун тайвнаар илэрхийлсэн түүхтэй.
“Болсон явдалд би сэтгэл хангалуун биш байна. Багийн маань солилцоо, наймааны бодлого юу болж байна вэ? Би найз нараа алдлаа шүү дээ” гэж Д.Уэйд ярьсан байна. “Майами”-гийн хөгжөөн дэмжигчид айхтар шуугиант явдал болохыг хүлээж байтал Шак, Уэйд хоёр тун удалгүй сайн найзууд болох нь тэр. Шакил Майамид ирснийхээ дараа хэдхэн хоноод л байдлыг намжаасан аж. Тэрбээр өмнө нь зөвхөн өөртөө зориулж дуулдаг байсан “Queen” хамтлагийн “He`s the greatest in the universe” дууг Дуэйнд зориулж, “Flash” (Аянга) хочных нь талаар эелдэг үг хэлснээр NBA-гийн нэг супер хослол үүсэх эхлэл тавигдсан юм.
Тэдний хамтын хөдөлмөр, зүтгэл 2006 оны плей-оффын шигшээ тоглолтод үр шимээ өгөв. Аваргын төлөө цуврал тоглолтууд лигийн түүхэнд ховорт тооцогдох өрсөлдөөнтэй болсон билээ. “Даллас”-ыг ялж аваргалснаар П.Райли аваргын тав дахь, Ш.О`Нил дөрөв дэх, харин Д.Уэйд анхны бөгжөө зүүсэн. Гэвч түүнийг дахин аваргална гэдэгт эргэлзэх хэрэггүй юм.
Таван Цагариг сониноос