"Монгол бөх гиннесийн номд” 4096 бөхийн барилдаан

[erka2]

Үзээгүй юмоо 2003 онд Сумъяад 8 өгсөнөөс нь хойш. Сая чинь хэдэн үеийн бөхчүүдтэйгээ ч барилдчихавдаа

[Nok]

Гэхдээ аливаа уламжлалт соёлыг Өвөрмонголчууд л хамгийн их хүндэтгэж хэрэглэж ирсэн байдаг. Хөөмий, морин хуур өөр юу байдаг юм. Сүүлийн жилүүдэд манай хоёрын харьцаа урлаг спортын төрөлд ойртож дотносох явдал идэвхижсэн. Тэрнээс сэрэмжилж соёлын маргааны эхлэлийг миний бодоход хятадууд тавьсан боловуу даа. Бид монголчуудын соёлын элдэв биет бус дурсгалаа зөвхөн одоогийн Монгол улсад амьдарч байгаа монголчуудын юм гэж байгаа юм шиг аливаад Өвөрмонголчуудтайгаа харшилдах байдал гаргаад дэмий л юм штэ. Миний л бодол шүү энэ бөх дээр ч тэр холбоо нь тэнд тэгсэн болохоор бид давах гэж ингэлээ энэ тэр гэж ил цагаан зарлаад л байсан доо. 16-р зууны үеэс эхлээд иймэрхүү ар өвөр гэх үзлээс болоод л бид 2 хуваагдсан. Эртнээс манай төрт улсууд одоогийн цагаан хэрэмнээс өмнө шар мөрний хойд талд орж нутагладаг тэр газар бол бидний нутаг байсан. Газарзүйн байршил цаг уурын ялгаанаас болоод эрхлэх аж ахуй соёл нь өөрчлөгдсөн нь мэдээж гэхдээ л бид нэг үндэстэн. Түүхч хүний бодлоо жаахан эмх цэгцгүй бичлээ.

Яг ний нуугуй Лигдэн хаанаар бодох юм бол Өвөрмонголын Цахарууд чинь Чингис хааны төрийг залгамжлсан, голлох аймаг шүү дээ. Манай халхууд бол аавын цээж гаргаад, тусдаа гарчихсан гарууд болхоос биш.

[El Payaso]

би бол харин ч өвөрмонголын нутаг монголчуудын уугуул нутаг гэж үздэггүй. яах вэ өмнө нь байсан тоба вэй гэх мэт нүүдэлчин аймгууд цагаан хэрмийн хойгуур нутаглаж байсан нь үнэн ч яаг их монгол улс байгаалагдахын өмнө монгол аймгууд болох хэрэйд найман тайчууд хамаг монгол энэ тэр бол одоогийн монголын газар нутагт л нутаглаж байсан... урагшаа киданы ляао, тангуд, зүрчидийн алтан улс гээд нүүдэлчид нутаглаж байсан... тангуд зүрчид бол монголтой угсаа гарвал холбоогүй... ляао нар бол яах вэ монгол нутагт амьдарч байсан нүүдэлчид мөн ч ляо улс нь хятадтай соёлын хувьд их холилдсон байсан... харин Юан гүрнээс эхлэн Хубилай нийслэлийг хятадад шилжүүлсэнээр монголын язгууртнууд илүү урагшаа нүүж одоогийн өвөрмонгол нутаг руу алтан ургийнхан амьдрах болж энэнээс хойш манжид эзлэгдэх хүртэл цахар ордос нь монголын соёлын болон хүчний төв нь байж Лигдэн, Алтан зэрэг хаад удирдаж байсан... өвөрмонголын нутагт монголчууд шилжин суурьшсан бол Юан гүрний үес л эхтэй санагддаг...

[Toba's]

би бол харин ч өвөрмонголын нутаг монголчуудын уугуул нутаг гэж үздэггүй. яах вэ өмнө нь байсан тоба вэй гэх мэт нүүдэлчин аймгууд цагаан хэрмийн хойгуур нутаглаж байсан нь үнэн ч яаг их монгол улс байгаалагдахын өмнө монгол аймгууд болох хэрэйд найман тайчууд хамаг монгол энэ тэр бол одоогийн монголын газар нутагт л нутаглаж байсан... урагшаа киданы ляао, тангуд, зүрчидийн алтан улс гээд нүүдэлчид нутаглаж байсан... тангуд зүрчид бол монголтой угсаа гарвал холбоогүй... ляао нар бол яах вэ монгол нутагт амьдарч байсан нүүдэлчид мөн ч ляо улс нь хятадтай соёлын хувьд их холилдсон байсан... харин Юан гүрнээс эхлэн Хубилай нийслэлийг хятадад шилжүүлсэнээр монголын язгууртнууд илүү урагшаа нүүж одоогийн өвөрмонгол нутаг руу алтан ургийнхан амьдрах болж энэнээс хойш манжид эзлэгдэх хүртэл цахар ордос нь монголын соёлын болон хүчний төв нь байж Лигдэн, Алтан зэрэг хаад удирдаж байсан... өвөрмонголын нутагт монголчууд шилжин суурьшсан бол Юан гүрний үес л эхтэй санагддаг...

Чиний бичсэнийг яг эсрэг талаар нь ойлговол үнэнд нийцнэ. Анхнаасаа монголчууд цагаан хэрэмний ард биш бүр урд тодорхой хэлбэл шар мөрний хавиар нутагладаг байсан нь хятадын өөрсдийнх нь түүхийн сурвалжуудаар батлагдсан явдал. Хубилайн Юань бол анхлан урагшаа орсон улс биш юмаа, харин ч өмнөх нүүдэлчин ард түмнийхээ уламжлалыг дагаж Хубилайг өмнөд газарт шилжин суусан гэж ярьдаг түүхчид монголд болоод дэлхийд багагүй бий шүү. Шар мөрөн хавиар гэж хэллээ гээд тэнд нүүдэлч монголчуудын гол мөхлөг байсан гэх гэсэнгүй гэхдээ тэр газар бол нүүдэлчдийн нутаг шүү л гэж хэлэх гэсэн юм.

[El Payaso]

аа бүүр тэр үед байсан шар мөрний орчмын нүүдэлчин аймгуудыг бол хятаджуу гаралтай хүмүүс гэж бодоод байгаа ш дээ... Монголчууд бол түнгүсүүдтэй илүү ойр ч юм шиг...

[Takanohana_Nowitzki]

За бүр түүх, газарзүйн сэдэв болчлоо шүү золиг.

[robinhood]

Гол нь ар өвөр Монголчууд рекорд булаацалдаад байгаа юм биш ээ. Хятадууд өвөрмонголчуудыг ашиглан манай улсын соёл өв уламжлалыг өөртөө бүртгүүлж бидний тусгаар тогтносон байдал болон бахархал өв уламжлалыг маань үгүй хийх гэж хэзээнээс оролдож ирсэн. Үүний нэг жишээ нь Монгол дээлийг биднийх гэж Юнескод бүртгүүлсэн.

энэ бүртгүүлсэн дээл бол xятад дээл шдээ...
одоо өмсөөд байгаа босоо заxтай дээл чинь манж дээл...
яг монгол дээл бол одооны лам дээлэрxүү заxтай Занабазар гэгээн энэ улалмжлалт xэв маягыг нь алсын xараатайгаар лам дээлэнд шингээж үлдээсэн гэдэг юм билээ...
үнэxээр Чингис,Мандуxай гээд л тэр үеийн сурвалжид манайxан дандаа заxгүй дээл өмссөн байдаг шдээ

[Цоомоо]

Дөрвөлжин энгэртэй дээл бол манж дээл.

[Хашка]

Монголчууд ерөөсөө зөв энгэртэй захгүй дээл өмсдөг байсан. Цагаан хэрмээс урд нутагладаг байсан бол цагаан хэрмийг хамгаалах гэж биш харин хаших гэж барьсан болох нь ээ? Инээд хүргээд байх юм. Монголын хант улсууд байгуулагдахаас өмнө нүүдэлчдийн хувьд газар нутаг байгаагүй. Нэгдэхээрээ цагаан хэрэмнээс хойш нутагладаг, бутархаараа бараг дуртай газраараа нүүж явдаг.
Хятадын эртний улсын түүхүүдэд бутархай байсан нүүдэлчдийг эзлэх гэсэн оролдлого зөндөө гарч байсан. Гэхдээ хойшоогоо нүүгээд байлдахгүй зугтаад байхаар арга буюу буцдаг байсан тухай тэмдэглэл олон байдаг гэж уншиж байсан юм байна.

[jal]

Сонирхуулахад: Археологийн малтлага судалгаанаас гарсан дундад зууны үеийн эмэгтэй хүний дээл. Жич энгэр нь буруу зөв хоёр талтай байгаа биз.


Цагаан хэрэмнээс урагшаа монгол угсааны хүмүүс лав нутаглаж байсан гэсэн юм сонсоогүй, гэхдээ тодорхой шалтгаанаар / дагаар орох, аж ахуй хөөх, эзлэгдэн түрэмгийлэх/ цөөнгүй тооны хүмүүс дотор газар суудаг байсан мэдээ байдаг.

[Toba's]

Хэ хэ нанхиадууд харваж намнах дээл өмсөж сурахыг нүүдэлчдээс сурсаан гээд Нийтийн тооллын өмнөх 5-р зуунд нанхиадын захирагч Уди гэгч ван зэрлэг нүүдэлчдээс харваж намнах, дээл гэдэг хувцсыг өмсөхийг сурлаа гэдэг юм.

[Nok]

Чиний бичсэнийг яг эсрэг талаар нь ойлговол үнэнд нийцнэ. Анхнаасаа монголчууд цагаан хэрэмний ард биш бүр урд тодорхой хэлбэл шар мөрний хавиар нутагладаг байсан нь хятадын өөрсдийнх нь түүхийн сурвалжуудаар батлагдсан явдал. Хубилайн Юань бол анхлан урагшаа орсон улс биш юмаа, харин ч өмнөх нүүдэлчин ард түмнийхээ уламжлалыг дагаж Хубилайг өмнөд газарт шилжин суусан гэж ярьдаг түүхчид монголд болоод дэлхийд багагүй бий шүү. Шар мөрөн хавиар гэж хэллээ гээд тэнд нүүдэлч монголчуудын гол мөхлөг байсан гэх гэсэнгүй гэхдээ тэр газар бол нүүдэлчдийн нутаг шүү л гэж хэлэх гэсэн юм.

Энд эндүүрэл гараад байх шиг. Монгол, Хятадууд 2 өөр голыг өөрсдийн хэлээрээ шар мөрөн гэж нэрлэсэн байгаам. Нэг нь цагаан хэрэмний урдуур, урсдаг Хуанхэ. Хужаа хэлээрээ бол шар мөрөн/гол гэсэн утгатай. Монголчууд бол уг нь "Хатан гол" гэдэг байснаа, Сүүл үед махчилж шар мөрөн гэж буулгаснаас наад төөрөгдөл чинь үүссэн болвуу.
http://scsgroup-consult.com/u_images/wuhan-on-map.jpg

Харин монголчуудын түүхэндээ шар мөрөн гэж нэрлэдэг байсан гол бол цагаан хэрэмнээс хойгуур, өвөр монгол, манжуурын нутагт урсдаг гол. Хятдаар шиламулунхэ (монгол дуудлагыг нь ханзанд галигласан хувилбар), бусад хэлнүүдэд ч бас монгол нэрээр нь нэрлэсэн байдаг юм билээ. Энэ голын хөвөөгөөр, монголчууд эрт, эдүгээ нутагладаг нь үнэн, шар мөрөн хэд хэдэн голуудтай нийлэж үүсгэсэн, Ляо голын хөндий, Ляодуны хойгоор Киданууд нутгалаж байсан.


Тэгхээр манайхан цагаан хэрмийн урдуур байсан гэдэг бол худлаа болох байх.

[Toba's]

Цагаан хэрэмнээс өмнөх шар мөрний хавь нутаг бол нүүдэлчдийн уугуул нутаг бөгөөд харин нанхиадууд бага багаар арагш шахсаар багцаагаар Нийтийн тооллын өмнөх 4-р зууны орчим шар мөрний орчимын үржил шимийг ашиглаж голдуу тэнд төвлөн суух болсон гэдэг. Аан харин тэр газарт нүүдэлчид хэдийнээс оршин суусаар ирсэн тухай мэдээ мөн уламжлал ёсоор хятад сурвалжид байдаг бөгөөд хамгийн эрт анхлан нэр дурдагдсан Гуйфан нар буюу Хүннүгийн өмнөх овог Нийтийн тооллын өмнөх 2-р мянган жилийн орчим байсан гэдэг юм. Би энгийн ойлгомжтой болгохын тулд сул ярианы хэлээр бичлээ, мэргэжлийн түвшинд эх сурвалжтай нь бичээд тавьж болноо.

[Toba's]

Цагаан хэрэмнээс өмнөх шар мөрний хавь нутаг бол нүүдэлчдийн уугуул нутаг бөгөөд харин нанхиадууд бага багаар арагш шахсаар багцаагаар Нийтийн тооллын өмнөх 4-р зууны орчим шар мөрний орчимын үржил шимийг ашиглаж голдуу тэнд төвлөн суух болсон гэдэг. Аан харин тэр газарт нүүдэлчид хэдийнээс оршин суусаар ирсэн тухай мэдээ мөн уламжлал ёсоор хятад сурвалжид байдаг бөгөөд хамгийн эрт анхлан нэр дурдагдсан Гуйфан нар буюу Хүннүгийн өмнөх овог Нийтийн тооллын өмнөх 2-р мянган жилийн орчим байсан гэдэг юм. Би энгийн ойлгомжтой болгохын тулд сул ярианы хэлээр бичлээ, мэргэжлийн түвшинд эх сурвалжтай нь бичээд тавьж болноо.

Түүхэнд маргаантай маргаангүй асуудлууд гэж байдаг, энэ асуудал бараг нэгэнт тодорхой болчихсон манай эрдэмтдийн дүгнэлтүүд байгаа. Цаад нанхиадууд чинь харин үгүйсгэдэг байж магадгүй юм.

[Хашка]

За ёстой мэдкү

[Барнаба]

Тоба тэгээд нүүдэлчидыг цагаан хэрэмээс урагшаа байсан гэж байгаа бол яг тэр үед нь энэ одоогийн Монгол нутагт хэн байсан юм бэ...

Цагаан хэрэмийг чинь МЭӨ 6 зуунаас барьж эхэлсэн гэдэг байхаа... хүннү, нүүдэлчдийн довтолгооноос хамгаалах зорилготой гээд... хэрэв энэ үнэн бол нөгөө нүүдэлчидээ цагаан хэрэм дотроо оруулаад барьчихсан юм уу...

[Nok]

би бол харин ч өвөрмонголын нутаг монголчуудын уугуул нутаг гэж үздэггүй. яах вэ өмнө нь байсан тоба вэй гэх мэт нүүдэлчин аймгууд цагаан хэрмийн хойгуур нутаглаж байсан нь үнэн ч яаг их монгол улс байгаалагдахын өмнө монгол аймгууд болох хэрэйд найман тайчууд хамаг монгол энэ тэр бол одоогийн монголын газар нутагт л нутаглаж байсан... урагшаа киданы ляао, тангуд, зүрчидийн алтан улс гээд нүүдэлчид нутаглаж байсан... тангуд зүрчид бол монголтой угсаа гарвал холбоогүй... ляао нар бол яах вэ монгол нутагт амьдарч байсан нүүдэлчид мөн ч ляо улс нь хятадтай соёлын хувьд их холилдсон байсан... харин Юан гүрнээс эхлэн Хубилай нийслэлийг хятадад шилжүүлсэнээр монголын язгууртнууд илүү урагшаа нүүж одоогийн өвөрмонгол нутаг руу алтан ургийнхан амьдрах болж энэнээс хойш манжид эзлэгдэх хүртэл цахар ордос нь монголын соёлын болон хүчний төв нь байж Лигдэн, Алтан зэрэг хаад удирдаж байсан... өвөрмонголын нутагт монголчууд шилжин суурьшсан бол Юан гүрний үес л эхтэй санагддаг...

Минийхээр бол, газар нутгийн нэршил энэ тэрийг бодолцож үзхээр өвөр монголын нутаг харин ч илүү олон жил монголчуудыг өөр дээрээ тээсэн болвуу гэж боддог шдээ. Хүннү, жужануудын ямар хэлтэй байсан талаар тодохой биш. Монголд түрэг, уйгур, хиргисүүд нутаглаж байсан тэр он жилүүдэд Дунху, Ухуань, Сянби, Муюн, Тоба, Кидан гээд монголчуудын гол хорогдох цөм нь өвөр монгол баруун манжуур болж байсан энэ тэрийг бодолцвол. 13-р зуунд ч гэсэн татар, кидануудын үлдэгдэл бас л тэр нутгаар байсан шүү дээ.

[Penny_deegii]

Цагаан хэрэмийг чинь МЭӨ 6 зуунаас барьж эхэлсэн гэдэг байхаа... хүннү, нүүдэлчдийн довтолгооноос хамгаалах зорилготой гээд... хэрэв энэ үнэн бол нөгөө нүүдэлчидээ цагаан хэрэм дотроо оруулаад барьчихсан юм уу...

Хэхэ. Хүннү гүрэн МЭӨ 209 онд үүсгэн байгуулагдсан гээд энэ зунжингаа яриагүй юу?

[Оргил]

Цагаан хэрэмийг чинь МЭӨ 6 зуунаас барьж эхэлсэн гэдэг байхаа... хүннү, нүүдэлчдийн довтолгооноос хамгаалах зорилготой гээд... хэрэв энэ үнэн бол нөгөө нүүдэлчидээ цагаан хэрэм дотроо оруулаад барьчихсан юм уу...

Хэхэ. Хүннү гүрэн МЭӨ 209 онд үүсгэн байгуулагдсан гээд энэ зунжингаа яриагүй юу?

цагаан хэрмийг барьсны дараа хүннү гэж нэгдсэн улс болсон.. умрын зэрлэг нүүдэлчдээс хамгаалах гэж цагаан хэрмийг Цин хуандий нэгтгэсэн гэж ойдогшд.. 7 улс гэж байсан энээ тэрээ.. тэр долоон улсын хамгийн хойно байдаг нь Вэй ч билүү.. тэр нь лав нүүдэлчин байгаагүйм.. тэр дээр шар мөрний нэрний андууралаас болсон байх гэдэгт итгэжийн..

[Nok]

Цагаан хэрэмнээс өмнөх шар мөрний хавь нутаг бол нүүдэлчдийн уугуул нутаг бөгөөд харин нанхиадууд бага багаар арагш шахсаар багцаагаар Нийтийн тооллын өмнөх 4-р зууны орчим шар мөрний орчимын үржил шимийг ашиглаж голдуу тэнд төвлөн суух болсон гэдэг. Аан харин тэр газарт нүүдэлчид хэдийнээс оршин суусаар ирсэн тухай мэдээ мөн уламжлал ёсоор хятад сурвалжид байдаг бөгөөд хамгийн эрт анхлан нэр дурдагдсан Гуйфан нар буюу Хүннүгийн өмнөх овог Нийтийн тооллын өмнөх 2-р мянган жилийн орчим байсан гэдэг юм. Би энгийн ойлгомжтой болгохын тулд сул ярианы хэлээр бичлээ, мэргэжлийн түвшинд эх сурвалжтай нь бичээд тавьж болноо.

Нүүдэлчид = Монголчууд гэж ойлговол бас худал болно шүү дээ. Жишээ нь төвдүүд, туркменууд, эсвэл тува нар бол адилхан л нүүдэлчид. Гэхдээ гарал үүслийн хувьд монголчуудаас нэлээд хол.

[mick]

За хадуурчлаа даа та хэд...

[attilla]

Өвөрмонголчүүд бол Монголчууд биш сайн өвөрмонгол хүнээс сайн хятад хүн дээр миний л бодол

[У.Тэмүүжин]

Тоба чинь одоо засгийн газарын ордонд ажилдаг түүхч хүн шүүдээ..

[TraP]

Ордонд заавал шилдэгүүд байдаггүйг 76 ямаа нотолчоод байхад...

[Барнаба]

Эртний түүх ч тэгээд их ээдрээтэй, үл баталгаатай эд дээ... тэр нүүдэлчид гэдэг нь шууд Монголчууд биш гэдэг үнэн үг шүү... олон нүүдэлчид байсан байгаа...

Тоба-с асуухад нүүдэлчид Шар мөрний хойгуур цагаан хэрэмний урдуур нутаглаж байхад одоогийн энэ Монголд хэнүүс нутаглаж байв...